หน่วยที่ 2
เครื่องมือทั่วไป
บทนำ
เครื่องมือขนาดเล็กที่ทำงานด้วยมือ (HAND TOOL) มีหลายชนิดที่นักศึกษาช่างอุตสาหกรรมจะต้องรู้จักรูปร่างและวิธีใช้งาน
เครื่องมือขนาดเล็กนี้มีบทบาทในชีวิตประจำวันของของประชาชนในปัจจุบันมากที่เดียว
ซึ่งนักศึกษาบางคนอาจเคยเห็นเคยใช้งานแต่ยังใช้ไม่ถูกวิธี
หรือใช้ทุกวันจนชำนาญแล้วก็มีแต่อย่างไรก็ตามเมื่อศึกษาต้องตามหลักการทำงานเพื่อประหยัดเวลา
ชะลอการชำรุดของเครื่องมือจากการใช้ถูกวิธีและการเกิดอุบัติเหตุ
อุปกรณ์จับยึด
อุปกรณ์จับยึดเป็นอุปกรณ์ที่ได้รับการออกแบบมาเพื่อใช้ในการจับยึดชิ้นงานในงานเครื่องมือกล เช่น จับยึดชิ้นงานเพื่อทำการเจาะ
จับยึดชิ้นงานเพื่อทำการตะไบ การเลื่อย การตี การดัด
เป็นต้น อุปกรณ์จับยึดมีชื่อเรียกตามรูปร่างและลักษณะการใช้งานที่แตกต่างกัน1.
ปากกาจับชิ้นงาน 2. ซีแคมลมป์ 3.
วีบล็อค
1. ปากกาจับชิ้นงาน
ปากกาจับชิ้นงานเป็น
เครื่องมือที่จำเป็นอย่างมากในโรงงานอุตสาหกรรรมและงานช่าง
เป็นเครื่องมือจับยึดชนิดหนึ่ง
ซึ่งสามารถจับชิ้นงานได้อย่างแน่นหนาและแข็งแรงมากที่สุด มีหลายชนิด
ปากกาช่างกล เป็นปากกาที่มีความแข็งแรงมากกว่าปากกาชนิดอื่น ๆ
สามารถทำงานหนัก ๆ ได้ดี ปากกาจะมีปากอยู่ 2
ด้าน ด้านหนึ่งจะเป็นปากอยู่กับที่
อีกปากจะเคลื่อนที่มาโดยใช้เกลียว
ปากกาจับเจาะ เป็นอุปกรณ์จับยึดที่ต้องทำงานร่วมกับแท่นเจาะ
ปากกาจับเจาะนี้บริเวณปากได้รับการออกแบบให้สามารถจับชิ้นงานกลมและงานเหลี่ยมได้โดยการบากด้านหน้าของปากจับให้มีลักษณะเป็นร่องมีทั้งแบบธรรมดาและแบบปรับมุมได้
เพื่อใช้สำหรับเจาะรูที่เอียง
ซีแคลมป์ (C-Clamp)แคลมป์ชนิดนี้มีลักษณะเป็นรูปตัวซี (c) นิยมนำมาใช้งานกันอย่างแพร่หลายมีหลายขนาดโดยทั่วไปมีมือหมุนเป็นแบบแขนเลื่อนได้แป้นที่ประกอบติดอยู่บริเวณส่วนปลายของเกลียวจะช่วยให้แคลมป์สามารถปรับตำแหน่งด้วยตนเอง
เมื่อผิวของงานไม่ขนาน
และช่วยไม่ให้เกิดการลื่นไถลขณะทำการขันให้แน่น
วีบล็อค (V-blocks)วีบล็อค
เป็นอุปกรณ์ที่ได้รับการออกแบบให้สามารถจับยึดชิ้นงานที่เป็นแท่งกลมหรือท่อกลมได้ดี
สามารถจับชิ้นงานได้หลายขนาด โดยชิ้นงานจะวางอยู่ในร่องตัววีของแท่งเหล็กและยึดด้วยแคลมป์
เหมาะสำหรับใช้ในการเจาะได้ดี และถ้าเป็นชิ้นงานที่มีขนาดใหญ่มากก็สามารถใช้แท่งวีบล๊อคประกอบกับแคลมป์ขั้นบันไดได้
หลักในการจับชิ้นงานด้วยปากกา
เพื่อให้ปากกาจับชิ้นงานได้อย่างมั่นคง
ต้องให้ปากของปากกาสัมผัสชิ้นงานตลอดความยาว
และต้องวางชิ้นงานอยู่ตรงกึ่งกลางของปากกา
ชิ้นงานที่มีความยาวมาก ไม่สามารถจับตรงกลางของปากกาได้
เมื่อจำเป็นต้องวางริมข้างใดข้างหนึ่ง
จะต้องเสริมด้วยเหล็กรองซึ่งมีขนาดเท่ากันเพราะ
ไม่เช่นนั้นแล้วปากจับของปากกาจะเอียง ทำให้สัมผัสเป็นจุด เมื่อมีแรงกระทำจะทำให้ชิ้นงานหมุนตามแรงกระทำได้
สำหรับชิ้นงานที่ไม่เอื้ออำนวยในการจับ เช่น เหล็กตัวยู
ควรใช้ไม้เนื้อแข็งหรือแท่งเหล็กซึ่งมีขนาดเล็กกว่าร่องกลางของเหล็กตัวยู
ช่วยส่งแรงกดอัด
ควรใช้แผ่นรองปากของปากกกา
เป็นแผ่นทองแดง อะลูมิเนียม หรือแผ่นเหล็กติดไฟเบอร์
ป้องกันชิ้นงานไม่ให้ผิวขูด
ข้อควรระวัง อย่าขันปากกาแน่นด้วยค้อน
ค้อน (Hammer)ค้อน คือเครื่องมือสำหรับตอกหรือทุบบนวัตถุอื่น
สำหรับการใช้งานเช่น การตอกตะปู การจัดชิ้นส่วนให้เข้ารูป และการทุบทลายวัตถุ
ค้อนอาจได้รับการออกแบบมาให้ใช้งานเฉพาะทาง และมีรูปร่างกับโครงสร้างที่หลากหลาย
แต่มีโครงสร้างพื้นฐานที่เหมือนกันคือด้ามจับและหัวค้อน
แบ่งเป็น 2 ลักษณะ
1.ค้อนหัวแข็งโดยทั่วไปจะทำจากเหล็กหล่อเหนียวหรือเหล็กกล้าชุบแข็ง ทนต่อแรงอัดและแรงกระแทกได้เป็นอย่างดี
แต่ละประเภทมีรูปร่างและลักษณะการใช้งานที่แตกต่างกัน
ชนิดของค้อนหัวแข็งค้อนหัวกลม เป็นค้อนที่มีหน้าค้อนที่ใช้ตอกตี หน้าตัดจะมีลักษณะกลมผิวหน้าของค้อนจะนูนโค้งเล็กน้อยส่วนด้านบนหรือ
หงอนค้อนจะมีลักษณะเป็นทรงกลม นิยมนำมาใช้ในการตอกตีทั่วไป เช่นใช้กับสกัด
การนำศูนย์ การตัดงอเหล็กเส้นกลมหรือเส้นแบน และเคาะขึ้นรูปทั่วไป
ค้อนหัวตรง เป็นค้อนที่มีส่วนหงอนของค้อนจะมีลักษณะแบนและอยู่ในตำแหน่งขนานไปกับด้ามค้อน
ด้านหน้าค้อนใช้ตอกตีเคาะ ดัด ชิ้นงานทั่วไป
ส่วนหงอนที่มีลักษณะแบบนั้นใช้เคาะขึ้นรูปหรือตียึดแผ่นโลหะมีรูปร่างต่าง ๆ
ค้อนหัวขวาง เป็นค้อนที่มีลักษณะการใช้งานคล้ายค้อนหัวกลมและค้อนหัวตรง
แต่ค้อนชนิดนี้มีหงอนด้านบนมีลักษณะแบนแต่อยู่ในตำแหน่งขวางกับด้ามจับ
ค้อนเดินสายไฟ เป็นค้อนที่มีลักษณะคล้ายกับค้อนย้ำหมุดทุกประการ
เพียงแต่ผิวหน้าของค้อนจะเรียบ เพื่อที่จะได้ใช้ตอกตะปูเดินสายไฟโดยไม่ลื่น
ค้อนเดินสายไฟนี้มีขนาดเล็ก ขนาดที่ใช้กันโดยทั่วไป
คือ น้ำหนัก 150 กรัม และ 200 กรัม
ค้อนปอนด์ เป็นค้อนที่ใช้สำหรับงานหนักทั่วไป
หน้าตัดมีรูปร่างเป็นแปดเหลี่ยม ผิวหน้าจะนูนและลาดเอียงไปทางขอบ มีตั้งแต่ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ เหมาะสำหรับงานที่ต้องการใช้แรงกระแทกสูง
เช่น ใช้ทุบกำแพง ใช้ตีเหล็ก และงานทุบตี ดัดงอทั่วไป
ค้อนช่างไม้ หรือค้อนหัวแพะเป็นค้อนสำหรับช่างไม้ซึ่งใช้สำหรับตอกตะปู
และถอนตะปู หน้าตัดของค้อนจะมีลักษณะกลม ผิวหน้าเรียบหรือมีโค้งเล็กน้อยเท่านั้น
เพื่อป้องกันไม่ให้ลื่นขณะทำการตอกตะปูส่วนหางหรือหงอนค้อนจะมีลักษณะเป็นง่ามคล้ายเขาแพะซึ่งใช้สำหรับถอนตะปู
ด้ามค้อนอาจทำด้วยไม้ หรือพลาสติกแข็งก็ได้
2.ค้อนหัวอ่อนเป็นค้อนที่ทำจากวัสดุอ่อนเหมาะสำหรับใช้ตี เคาะ
ดัดชิ้นงานที่มีผิวอ่อน เพื่อป้องกันไม่ให้ผิวหน้าของโลหะหรือชิ้นงานเป็นรอย
เพื่อป้องกันไม่ให้โลหะที่เคลือบอยู่หลุดล่อนหรือลอกออก
และยังใช้ในการถอนประกอบชิ้นงานส่วนของเครื่องมือเครื่องจักร อีกด้วย
ค้อนทองเหลือง หัวค้อนทำจากทองเหลือง ซึ่งมีส่วนผสมระหว่างทองแดงกับสังกะสี
ผิวหน้าของค้อนมีลักษณะโค้งเล็กน้อย
ใช้สำหรับเคาะชิ้นงานหรือแผ่นโลหะที่ทำจากโลหะที่เนื้ออ่อน เช่น ทองแดง อลูมิเนียม
ตะกั่ว เป็นต้น
ค้อนพลาสติก หัวค้อนทำจากพลาสติกแข็ง หน้าตัดมีลักษณะกลม
ผิวหน้านูนเล็กน้อย บริเวณขอบมน
หัวพลาสติกทั้งสองข้างเหมือนกันขันติดอยู่กับแกนเกลียวของอลูมิเนียมหล่อ
เมื่อหัวค้อนเยินหรือแตก สามารถถอดเปลี่ยนใหม่ได้
ค้อนยาง หัวค้อนทำจากยางาพารา
ซึ่งผ่านกรรมวิธีทางเคมีทำให้มีสีดำ คุณสมบัติเหนียวนุ่ม
เหมาะสำหรับใช้เคาะขึ้นรูปชิ้นงานที่มีเนื้ออ่อน หรือโลหะแผ่นเคลือบที่บางมาก
เพื่อช่วยในการรักษาผิวงาน
ค้อนไม้ เป็นค้อนที่ไม่ได้ทำจากโลหะ
แต่ทำจากไม้เนื้อแข็งซึ่งอาจจะทำเป็นแท่งกลมตัน โดยลบคมบริเวณของทั้งสองข้าง
หรืออาจทำเป็นแท่งสี่เหลี่ยม โดยลบคมบริเวณมุมที่กระทำกับผิวหน้าทั้ง 4 ด้าน ใช้สำหรับเคาะ ดัด
ตีวัสดุหรือโลหะที่มีผิวอ่อน
ค้อนหนัง ค้อนชนิดนี้หัวค้อนทำจากหนังแข็งที่ยังไม่ได้ฟอกม้วนเป็นแท่งกลม
หน้าตัดเรียบ เหมาะสำหรับเคาะ พับโลหะอ่อนทั่วไป
ไขควง (Screwdriver)
ไขควง คือ
อุปกรณ์ชนิดหนึ่งซึ่งออกแบบมาเพื่อขันสกรูให้แน่นหรือคลายสกรูออก
ไขควงทั่วไปประกอบด้วย..แท่งโลหะ ส่วนปลายใช้สำหรับยึดกับสกรู
ซึ่งมีรูปร่างแตกต่างกันเพื่อให้ใช้ได้กับสกรูชนิดต่างๆ และมีแท่งสำหรับจับคล้ายทรงกระบอกอยู่อีกด้านหนึ่งสำหรับการไขด้วยมือ
หรือไขควงบางชนิดอาจจะหมุนด้วยมอเตอร์ก็ได้ ไขควงทำงานโดยการส่งทอร์ก(torque)
จากการหมุนไปที่ปลาย ทำให้สกรูหมุนตามเกลียวเข้าหรือออกจากวัสดุอื่น
ไขควง เป็นเครื่องมือสำหรับ ขันและคลาย สกรูชนิดหัวผ่า
ขนาดและรูปทรงของไขควงถูกออกแบบให้เป็นไปตามลักษณะการ ใช้งาน เช่น
ไขควงที่ใช้สำหรับงานของช่างอัญมณี (Jeweler’s
Screw Driver)จะออกแบบมาให้เป็นไขควงที่ใช้สำหรับงานละเอียดเที่ยงตรงกับ
ไขควง ที่ใช้ ในงานหนักของช่างเครื่องกลจะออก
แบบให้ก้านใบเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสเพื่อให้ใช้ประแจ หรือ
คีมจับขันเพื่อเพิ่มแรงในการบิดตัวของ ไขควง ให้มากกว่าเดิมได้ไขควงประกอบด้วย
ส่วนประกอบหลัก 3 ส่วนคือ
1.ด้ามไขควง (Handle) 2.ก้านไขควง (Blade or Ferule) 3.ปากไขควง (Tip)
ซึ่งไขควง เป็นเครื่องมือแฮนด์ทูล
ใช้ไขสกรูเข้าออกงานทั่วไป ด้ามไขควงทำด้วยพลาสติกหรือไม้
มีขนาดเหมาะมือและสะดวกในการใช้งาน
ตัวอย่างลักษณะหัวสกรู
ไขควงชนิดต่าง ๆ
ข้อเลือกใช้และการระวังรักษาไขควง
•ต้องเลือกแบบและขนาดไขควงให้เหมาะสม
•ตรวจสภาพของไขควง
•อย่าให้สัมผัสกับวงจรไฟฟ้าแรงสูง
•เวลาขันต้องให้ไขควงตั้งฉากกับหัวสกรูเสมอ
•เวลาใช้ไขควงอย่าใช้มือจับที่หัวสกรู
•อย่าใช้ไขควงเป็นเครื่องมืองัดแงะ ตอก
และเจาะชิ้นงาน ทำความสะอาดให้เรียบร้อยและเก็บให้เป็นระเบียบ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น